E-ihracat yerli üreticileri dünyayla birleştiriyor

Sınır ötesi elektronik ticaret hacmi geçen yıl 2,8 kat büyüme gösterdi. Yerli girişimci ve KOBİ’ler küresel elektronik pazaryerleriyle dünyayla buluşuyor. Yapılan araştırmaya göre toplam ihracatın 3’te birini alan KOBİ’lerin yüksek oranla e-ihracata entegre edilmesiyle yurt dışı ticaretin hız kazanacağı tahmin ediliyor. E-ihracatta rakamların artması Türkiye ekonomisinin büyüme performansına da olumlu etki yapıyor. Son verilere göre Türkiye büyüme performansıyla ilk çeyrekte ABD ve Euro Bölgesi’ni geride bıraktı.

Türkiye’nin 2023 yılı ilk çeyrek büyüme rakamları açıklandı. Buna göre, deprem felaketinin yaşandığı yılın ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 büyüme performansı yakaladı. Türkiye 2023 yılının ilk çeyreğinde yüzde 4’lük büyüme performansıyla AB ve OECD ülkeleri arasında en yüksek büyüyen ikinci ülke olurken Euro Bölgesi ve ABD’yi geride bıraktı. Euro Bölgesi’nde Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,3 artış kaydetti. Dünyanın en güçlü ekonomisine sahip ABD ise 2023 yılının ilk çeyreğinde yüzde 1,1 oranında büyüme yakaladı.

Nebati’den büyüme değerlendirmesi: “AB ve OECD ülkeleri arasında en iyi ikinci performans”
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ilk çeyrek büyüme rakamlarını değerlendirdi. Nebati, Türkiye ekonomisinin 2023 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre reel yüzde 4 büyüme kaydettiğini hatırlatarak, “Böylece ülkemiz, verisi açıklanan AB ve OECD ülkeleri arasında yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda en yüksek büyüyen ikinci ülke olmayı başarmıştır. Sıkı küresel finansal koşulların devam ettiği ve küresel ticaretin zayıf seyrettiği bir dönemden geçiyoruz. Zorlu dış konjonktürün yanı sıra asrın deprem felaketini de yaşadığımız bu dönemde yatırım, üretim ve istihdamdan asla taviz vermedik” ifadelerini kullandı.

E-ihracatta artış
Öte yandan e-ihracatta rakamların artması Türkiye ekonomisinin büyüme performansını olumlu etkiliyor. Online ticarette küresel pazaryerinin yaptığı araştırma dikkat çeken sonuçlar verdi. Türkiye’deki KOBİ’lerin e-ticaret görünümü raporunda yer alan bilgilere göre, 2019 - 2022 yılları arasında Türkiye’nin e-ticaret hacmi yüzde 80,6 oranında yüksek bir yıllık bileşik büyüme kaydetti. Yapılan pazar büyüklüğü tahminleri ise Türkiye’deki e-ticaret hacminin 2020 - 2025 yılları arasında yüzde 23,7 yıllık bileşik büyüme oranı tutturarak 2025’te mevcut hacminin 2,3 katı bir büyüklüğe ulaşacağı yönünde gerçekleşti. Aynı çalışma, küresel yıllık bileşik büyüme oranının ise yüzde 11,7 oranında gerçekleşeceğini öngörüyor.

Küresel sınır ötesi e-ticaret perakende değeri 2017 yılında 1,4 trilyon dolar iken 2022 yılında 3,5 trilyon dolara ulaştı. Türkiye’de yurt dışından yapılan harcamalar 2019 yılında 12,2 milyar TL iken, bu değer 2022 yılında 33,8 milyar TL’ye yükseldi.

Başka bir deyişle, 2017 - 2022 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde küresel sınır ötesi e-ticaret hacmi 2,5 kat artarken, Türkiye’deki e-ihracat hacminin 2019 - 2022, yani 3 yıllık bir dönemde 2,8 kat arttığı görüldü. Bu durum, Türkiye’de büyüyen e-ihracatın artan potansiyelinin bir göstergesi olarak kabul ediliyor.

Türkiye’deki e-ticaret faaliyetlerinin yurt içi ve yurt dışı dağılımına baktığımızda, sınırlı da olsa kademeli bir artış olduğu görüldü. ETBİS verilerine göre yurt içi harcamaların payı 2021 yılında yüzde 92 iken 2022’de yüzde 91,3’e gerilemiş, diğer ülkelerin Türkiye e-ticaret sitelerinden yaptığı harcamalar yüzde 4’ten yüzde 4,2’ye, yurt dışından yapılan alımlar ise yüzde 4’ten yüzde 4,5’e yükseldi. Yurt içi e-ticaret payının yüksekliği, e-ticaret alanında gelişmiş ve katma değeri yüksek bir ekosisteme sahip olan Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların iç pazardaki konumunu yansıtıyor.

Anket bulguları, doğru kanalların ve fırsatların sağlanması halinde Türkiye’deki e-ihracat işlem hacminin artabileceğini gösteriyor.

KOBİ’ler bilgi eksikliğinden dolayı e-ihracata giremiyor
2021 yılı itibarıyla, Türkiye’deki KOBİ’ler toplam ihracatın yüzde 30,4’ünü, ithalatın yüzde 14,7’sini oluşturuyor. KOBİ’lerin temsil ettiği ihracat payı, büyük ölçekli işletmelerin ihracat payının yarısından daha azını oluşturuyor. Bu doğrultuda, ankete katılan KOBİ’lerin yüzde 76,8’i e-ihracatın ne olduğu ve nasıl yapılacağı konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığını belirtirken, sadece yüzde 23,2’si e-ihracat kavramını bildiğini belirtti.

KOBİ’lerin e-ihracat potansiyeli yüksek
Ankete katılan KOBİ’lerin yalnızca yüzde 4,1’inin halihazırda e-ihracat faaliyetlerini sürdürüyor. Dolayısıyla Türkiye genelinde KOBİ’lerin e-ihracat gerçekleştirme oranlarının henüz düşük olduğu vurgulanmakla birlikte, bu alanda ciddi bir gelişim potansiyeli olduğu anlaşılıyor. E-ihracat yapan firmaların, ihracattan elde ettikleri gelir payı içerisinde e-ihracatın büyüklüğü de ayrıca analiz edilmiş ve işletmelerin yüzde 59’u, e-ihracat faaliyetlerinin ihracat içerisindeki payının yüzde 25- yüzde 50 aralığında olduğunu belirtti. KOBİ’lerin yalnızca yüzde 3’ü e-ihracatın toplam ihracat faaliyetlerinin çoğunluğunu temsil ettiğini belirtti.