Ankara’daki sanatoryuma İzmir’den dokunuş

İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Dr. Öğretim Üyesi Deniz Avcı Hosanlı ve Münih Teknik Üniversitesi Mimarlık Kürsüsü’nden doktora adayı Cansu Değirmencioğlu, verem hastalarının tedavisi için yaklaşık 70 yıl önce Ankara’da kurulan Atatürk (Keçiören) Sanatoryumu’nu mimari, tarihi ve sosyal açıdan inceleyen bir proje hazırladı. Tarihi sanatoryumu bilimsel yönden gün yüzüne çıkaracak araştırma projesi, Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM) tarafından ödüle layık görüldü. Dr. Deniz Avcı Hosanlı ve Cansu Değirmencioğlu, ödül çerçevesinde VEKAM’ın sağlayacağı destekle projeyi tamamlayacak. Ankara’nın en önemli kültürel miraslarından biri olan Atatürk (Keçiören) Sanatoryumu için hazırlanan proje, Türkiye’nin sanatoryum mirasını ortaya koymak adına yapılan çalışmalara da yol gösterecek. VEKAM’dan ödül alarak Türkiye genelinde desteklenmeye hak kazanan 3 projeden biri olduklarını söyleyen Dr. Deniz Avcı Hosanlı, “2022 yılında Cansu Değirmencioğlu ve Doç. Dr. Orçun Kepez ile birlikte hazırladığımız ‘İyileş(tir)menin Mimarisi: Türkiye Sanatoryum Mirasını Haritalandırmak’ başlıklı projeyle Mimarlar Derneği 1927’nin desteklediği Modern Mimarlık Araştırmaları Ödülü’nü kazanmıştık. Son çalışmamızda ise bu projeyi daha da detaylandırdık ve sadece bir yapı özeline odaklandık” dedi. "Önemli bir kaynak olacak" Sanatoryumun şu anda devlet hastanesi olarak aktif kullanıldığını söyleyen Dr. Hosanlı, “Ankara’nın Keçiören ilçesinde yer alan sanatoryum, aynı zamanda Ankara’da devlet tarafından kurulan ilk sanatoryum özelliğini taşıyor. Bu tarihi yapının hem tasarımsal hem de mediko-sosyal yönden birçok özelliği, değeri var. Biz, tüm bunları bilimsel açıdan incelemek ve tarihe iz bırakacak bir çalışmaya imza atmak istedik. Sanatoryumlar inşa edilirken, hastaların tedavi sürecinde mimari tasarımlardan da güç alınmış. Örneğin; geniş balkonların olmasına, odaların hava almasına, tavanın yüksekliğine özen gösterilmiş. Bu tarz örnekleri çoğaltmak mümkündür. Biz de projemizde Ankara’daki sanatoryumun mimari, tarihi ve sosyal yönden tüm özelliklerini inceleyerek önemli bir arşiv oluşturacağız. Projemiz, ülkemizdeki diğer sanatoryumlara ilişkin de önemli bir kaynak olacak” ifadelerini kullandı. Dr. Avcı Hosanlı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sık sık Ankara’ya giderek sanatoryumu detaylıca inceleyip saha ve arşiv çalışmaları gerçekleştireceğiz. Yapının mekansallığının mediko-sosyal boyutlarını da araştıracağız. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılına denk gelen projemizde, Atatürk Sanatoryumu’nu döneminin sosyal, kültürel ve politik gündemi anlamında da ele almış olacağız. VEKAM, çok sayıda başvuru arasında titiz bir değerlendirme yaparak ödül alan projeleri belirliyor. Ödüle layık görülen araştırma projeleri VEKAM tarafından destekleniyor. Bir süredir hayalini kurduğumuz bu projeyi gerçekleştirebilmek açısından da bu sayede büyük bir fırsat elde etmiş olduk.” İEÜ İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Deniz Avcı Hosanlı ve Münih Teknik Üniversitesi’nden doktora adayı Cansu Değirmencioğlu, ‘Türkiye’de Yüzyıl-Ortasında Tıp ve Mimarlık Arasında: Ankara’nın Atatürk Sanatoryumu’ başlıklı projelerini 2 yılda tamamlayacak.