Avrupa Komisyonu ndan Polonya ya Rus etkisi yasası nedeniyle ihlal prosedürü

Avrupa Komisyonu, Polonya’da Rus etkisini araştırmak ve sınırlamak amacıyla çıkardığı "Rus etkisi" yasası dolayısıyla Polonya hakkında ihlal prosedürü başlattı. Bir süredir AB ile ilişkileri sorunlu olan Polonya, geçtiğimiz hafta yürürlüğe giren "2007-2022 yılları arasında Polonya’nın çıkarlarına zarar verecek şekilde hareket eden Rusya’nın etkisi altındaki kamu görevlileri ve üst düzey yöneticileri belirlemeye yönelik çalışma yürütecek komisyon kurulması yasası" nedeniyle Avrupa Birliği ile karşı karşıya geldi. Avrupa Birliği’nin yürütme organı Avrupa Komisyonu, Polonya’nın "Rus etkisi" olarak adlandırdığı yasayla AB Anlaşması’ndan doğan yükümlülükleri ihlal ettiğine kanaat getirerek, bu ülke hakkında ihlal prosedürü başlatılmasına karar verdi. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Domborvskis, Polonya’daki durumu görüştüklerini, üye devletin yükümlülüklerini ihlal ettiğine dair soruşturma başlatılmasına karar verdiklerini, söz konusu ihlali ortadan kaldırması için yarın Polonya’ya tebligat yapacaklarını açıkladı. Polonya’nın, Komisyon’a cevap vermek için 3 hafta süresi bulunuyor. Avrupa Komisyonu’nun bu kararı karşısında Polonya’nın AB Bakanı Szymon Szynkowski vel Sek ise sosyal medya hesabı üzerinden "Bizim amacımız açık. Polonya ve Avrupa’da Rus etkisini araştırmak ve sınırlamak. Bunun tüm demokratik devlet ve kurumları birleştirmesi gerektiğine inanıyoruz. Komisyon’un şüphelerine ilişkin bilgi edindikten sonra bu konudaki hukuki ve somut argümanlarımızı sakin bir şekilde sunacağız" açıklamasında bulundu. “Rus etkisi” yasası Ülkede geniş tartışmalara neden olan "Rus etkisi" yasası ile komisyona, yargılayacağı kişilerin her türlü bilgi ve belgesine erişme, ifadeye çağırma, ifadeye gelmeyenlere 50 bin zloty (278 bin 217 lira) para cezası verme, zorla getirilmelerine karar verme, suçluluğuna hükmettiği kişilere devlet tarafından sağlanmış koruma hizmetinin kaldırma, sonraki 10 yıl süresince koruma vermeme, 10 yıl boyunca kamu fonlarının tasarrufuna ilişkin görevlerde bulunamama, ateşli silah ruhsatını geri alma, sonraki 10 yıl boyunca ateşli silah ruhsatı vermeme gibi pek çok geniş yetkiler tanınıyor. Daha önce de onaylanmıştı Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda 29 Mayıs’ta yasayı onaylamış, ancak kamuoyundan gelen eleştiriler üzerine 4 gün sonra yasada değişiklik içeren bir paket hazırlayarak parlamentoya sunmuştu. Duda’nın değişiklik önerdiği yasada komisyon üyelerinin parlamento üyeleri yerine uzmanlardan oluşmasını, komisyon kararlarına itirazın idari değil adli yargıya yapılmasını, komisyonun suçluluğuna hükmedeceği kişilere kamuda görev alma, ateşli silah kullanma vb. yasak getirme yetkilerinin kaldırılmasını, bunun yerine komisyonun söz konusu kişi hakkında kamu yararına hareket etmeyeceğine ilişkin görüş belirtmesini içeriyor. Ülkede faaliyet gösteren muhalefet partileri "Rus etkisi" yasasıyla kendilerinin hedef aldığını ileri sürerken, ABD ve AB ise komisyon çalışmalarının önümüzdeki sonbaharda genel seçimlerin yapılacağı Polonya’da seçmen davranışını etkileyeceği, bağımsız yargıyı devre dışı bırakacağı konusunda endişe yaşıyor.