600 yıllık desenlerin 194’ü tescil yolunda

Tokat Olgunlaşma Enstitüsü tarafından geçmişte kullanılan Tokat tahta baskı desenlerinin günümüze uyarlanırken 184 desen tescillendi, 194 desenin de tescil başvurusu yapıldı.
Tokat Olgunlaşma Enstitüsü tarafından 2 yıldır ’Deseni Deden Yorumu Yeni Nesilden’ projesi çerçevesinde Tokat tahta baskı desenleri günümüze uyarlanıyor. Elbise, nevresim ve pike takımlarına kadınlar tarafından işlenen desenler sayesinde 600 yıllık sanat yaşatılmaya devam ediyor. Doğu ve batıdan esintiler barındıran Tokat tahta baskı desenleri vatandaşlar tarafından da yoğun ilgi görüyor. Geçmişte kalan gelin sandığı, yazma ve müzelerden araştırılarak bulunan Tokat tahta baskı desenleri günümüze uyarlanarak satışa sunulurken 187 desenin tescil belgesi alınarak Tokat ekonomisine kazandırıldı. Tokat Olgunlaşma Enstitüsü tarafından alınan 187 tescil belgesinin yanında 194 deseninde tescil alması için başvuruda bulunuldu.

"194 desenin de tescil başvurusunu yaptık"
Tokat Olgunlaşma Enstitüsü Müdürü Aslı Gül, "Tokat tahta baskı desenlerini üzerinde çalışmalar yapıyoruz. Geleneksel bilinen desenlerin yanında unutulmuş veya hatırda olmayan sandıklardan eski çalışmalardan çıkarttığımız yeni desenleri günümüze uyarlıyoruz ve modernize ediyoruz. Bugüne kadar 187 tane desenin tescilini aldık. 194 desenin de tescil başvurusunu yaptık ve bekliyoruz. Biz bu desenleri bugüne uyarlarken kıyafetlerde ve ev tekstilinde kullanıyoruz. Şuan da görmüş olduğunuz atölyemizde var olan elbiselerin her birinde biz kendi sanal sayfamızda sanal defi ile olarak halka tanıtımını yaptık. Onun dışında nevresimlerimiz ve pike takımlarımız var. Bunları da yine Tokat Olgunlaşma Enstitüsü olarak Olgunlaşma enstitülerine ait bohça mağazasında İstanbul’da satışa sunduk ve çok ilgi gördüğünü öğrendik. Böylelikle Tokat tahta baskı desenlerini bugün de ve hayat içinde var olan desenler olmasını maksatlıyoruz. Öncelikle biz desenlerimizi geçmişteki seccadelerden yazmalardan tahta baskıyla yapılmış ürünlerden alıyoruz. Bunlar müzelerden vatandaşların sandıklarında toparlanıyor. ARGE ekibimiz bunları bizzat sahada yapıyorlar. Ürünlerin desenleri çıkartılıyor, desenlerin vektörel çizimleri yapılıyor, bundan sonra kalıp oyma ustamız tarafından kalıpları oyuluyor ve arkasından da deneme çalışmaları yapıyoruz. Renk çalışmaları yapıyoruz, önce ürünü replika çalışmasını yapılıyor, orijinal çalışması yapılıyor. Orijinal çalışması yapıldıktan sonra bunu günümüze modernize edilen çalışmalar yapılıyor. Arkadaşlarımızın yaptığı çalışmalar inceleniyor ve deneme ürünleri yapılıyor. Arkasından da esas çalışılacak ürüne geçiyor yani bir ürünü çalışmadan önce deneme ürünü yapılıyor ondan sonra gerçek çalışmaya geçiliyor" dedi.

"Bazen doğunun esintisini görüyorsunuz, bazen Batı’nın esintisini görüyorsunuz"
Aslı Gül, Tokat baskısında doğu ve batı esintilerini bir arada görüldüğünü belirterek, "Tescil alınan bütün desenler Tokat’a özgüdür. 600 yıllık geçmişi olan Tokat tahta baskının zaten Deniz Derya diyebileceğimiz bir argümanı var. Bu yönden elimizde çok kıymetli bir argüman ve baktığınız da incelediğiniz de çok etkileniyorsunuz. 300 yıl, 400 yıl önce yapılan çalışmalarda bazen doğunun esintisini görüyorsunuz, bazen Batı’nın esintisini görüyorsunuz. Tokat İpek yolu üzerinde bir ticaret merkeziymiş ve tahta baskıda burada en büyük katkısını almış. Baktığınızda Tokat bazen Şam’ın desenlerini bazen batının desenlerini barındırıyor. Bunu konunun uzmanı kişilerle konuştuğumuzda şunu öğrendik ki Tokat o zaman büyük bir ticaret merkezi olduğu için kervanların yolunun buradan geçtiği ve etkileşimin çok fazla olduğunu öğrendik. Tokat’ın böyle bir şansı olmuş yani doğudan da batıdan da birçok etkilenme veya işte o döneme o yörelere ait desenlerden faydalanma gibi bir şansı olmuş. Bu da Tokat tahta baskının zenginliğinin kaynağı diyebilirim" şeklinde konuştu.