Birleşik Krallık, Guyana için Güney Amerika’ya savaş gemisi gönderiyor

Birleşik Krallık, Venezuela’nın Guyana topraklarının petrol ve maden bakımından zengin Essequibo bölgesi üzerinde hak iddia etmesinin ardından bölgeye savaş gemisi gönderme kararı aldı.
Venezuela 19. yüzyıldan bu yana tartışmalı bölge olan Essequibo üzerindeki iddialarını son yıllarda denizde petrol ve gaz rezervlerinin keşfedilmesinin ardından yeniden gündeme getirmişti. Venezuela’nın Guyana topraklarının petrol ve maden bakımından zengin Essequibo bölgesi üzerindeki hak iddia etmesinin ardından Guyana’ya destek Birleşik Krallık’tan geldi. Birleşik Krallık, eski sömürüsü Guyana’ya diplomatik desteğini göstermek için bölgeye savaş gemisi gönderme kararı aldı. Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, HMS Trent adlı savaş gemisinin Noel’den sonra bölgede yapılacak ortak tatbikata katılacağını doğruladı.
Venezuela’nın, bu ayın başında Guyana’nın Essequibo bölgesini ilhak etme tehdidinin ardından Güney Amerika’ya gönderilmesine karar verilen HMS Trent, uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele için Karayipler’de bulunuyordu.

Birleşik Krallık desteği
Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Cameron, geçtiğimiz günlerde Birleşik Krallık’ın Guyana’nın toprak bütünlüğünü korumak ve gerilimin tırmanmasını önlemek amacıyla bölgedeki ortaklarıyla çalışmaya devam edeceğini söylemişti. Birleşik Krallık’ın Amerika Kıtasından Sorumlu Parlamento müsteşarı David Rutley, 18 Aralık’ta Guyana’nın başkenti Georgetown’u ziyaret etmişti. Venezuela Dışişleri Bakanı Yvan Gil ise ziyareti kınayarak, Birleşik Krallık’ı bölgede tansiyonu arttırmakla suçlamıştı.

Güney Amerika’da İngilizce konuşulan tek ülke: Guyana
İngiliz Milletler Topluluğu üyesi olan Guyana, Güney Amerika’da İngilizce konuşulan tek ülke. Venezuela, uzun zamandır altın, elmas ve boksit bakımından zengin olan, kıyılarında petrol yatakları bulunan 61 bin metrekarelik ve ülkenin üçte ikisini oluşturan Essequibo bölgesinin kendisine ait olduğunu iddia ediyor. Guyana’nın ekonomisi hızla büyürken Venezuela’nın ekonomik krizlerle mücadele etmesi, Essequibo bölgesini Venezuela için daha cazip hale getirdi.
Guyana, 1966 yılında bağımsızlığını kazanmadan önce İngiliz Guyanası olarak biliniyordu.

Ne olmuştu?
Venezuela ile Guyana arasındaki Essequibo bölgesi anlaşmazlığı Guyana’nın bağımsızlığından önceki dönemlere dayanıyor. Guyana’nın İngiliz sömürgesi olduğu yıllarda, Essequibo Nehri Guyana’nın batı sınırı olarak belirlenmişti. Ancak 1966’da Guyana’nın bağımsızlığını kazanmasının ardından Venezuela’nın bu sınırı tanımaması iki ülke arasında anlaşmazlığa neden olmuştu. İki ülke arasındaki sınır uyuşmazlığı uzun yıllar devam ederken, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Essequibo üzerindeki hak iddiasına halk desteği alabilmek için 3 Aralık’ta bir referandum düzenlemişti. Halkın yüzde 95’i Essequibo bölgesinin Venezuela topraklarına katılması yönünde “evet” oyu kullanmıştı. Referandum sonucu tartışmaları beraberinde getirse de Essequibo’yu Venezuela’nın bir parçası gösteren yeni haritalar basılmış, bölgede yaşayanlara nüfus cüzdanı verilmişti. Maduro, aynı zamanda devlet petrol şirketine çıkarma lisansları vermesi talimatı da vermişti. Yaşanan gelişmeler üzerine Guyana ordusu teyakkuza geçmiş, Brezilya sınıra asker konuşlandırdığını duyurmuştu. 15 Aralık’ta Guyana Devlet Başkanı Irfaan Ali ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından güç kullanmamayı kabul etse de toprak iddiasını sürdürmüştü.