NATO Genel Sekreteri Rutte: "Bosna Hersek’te zorluklarla elde edilmiş barışın riske atılmasına izin vermeyeceğiz"
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi üyeleriyle yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, "Bosna Hersek’te zorluklarla elde edilmiş barışın riske atılmasına izin vermeyeceğiz" dedi.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Bosna Hersek’e gerçekleştirdiği resmi ziyaret çerçevesinde başkent Saraybosna’da Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi üyeleri ile bir araya geldi. Rutte, görüşmenin ardından Bosnalı liderlerle ortak basın toplantısı gerçekleştirdi. Rutte yaptığı konuşmada, "Dayton Barış Antlaşmasından 30 yıl sonra, NATO’nun bu bölgenin istikrarına ve Bosna Hersek’in güvenliğine sıkı sıkıya bağlı olduğunu söyleyebilirim. Bugün, biri gerçekten önemli ve ana mesaj olmak üzere üç mesajım var. Öncelikle, Bosna Hersek’e olan bağlılığımız sarsılmazdır. NATO, Bosna Hersek’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tam olarak desteklemektedir. Dayton Barış Antlaşması, bu ülkede barışın temelidir, ona saygı gösterilmelidir. Yüksek Temsilcilik Ofisi’ni desteklediğimizi de ifade etmek istiyorum. Dayton ve anayasal düzen ve ulusal kurumları zayıflatan hiçbir eylem kabul edilemez" dedi.
"Sorumluluk almak, Bosnalı siyasilerin elinde"
Ateşli söylem ve eylemlerin tehlikeli olduğunu vurgulayan Rutte, "Bunlar, Bosna Hersek’in istikrar ve güvenliğine doğrudan tehdit oluşturur. Ana mesajım ise şu, Bu noktada sorumluluk almak, Bosnalı siyasi liderlerin elindedir. Bu özellikle siz üçünüze yönelik bir mesaj. Bunun başka bir yolu yok ve bunu sizin yapmanız gerekiyor. Toplantıda da söyledim ve benden orada söylediklerimi tekrar etmemi istediniz. İşte ana mesajım buydu. Bu ülke bakışlarını size çevirmiş durumda. Bu, bir kişisel liderlik meselesi. Ülkenizin Devlet Başkanlığı makamı ile gurur duymasını sağlayın ve bu sorunu çözün. Bunu yapmak, yalnızca bu ülkeyi ileri taşımakla kalmayacak, aynı zamanda tüm bölgeyi ve Avrupa’yı da olumlu etkileyecektir" şeklinde konuştu.
"Artık 1992’de değiliz"
Güvenlik durumuna ilişkin endişeler duyduğunu belirten Rutte, "Şunu netleştirelim. Artık 1992’de değiliz ve bir güvenlik boşluğunun oluşmasına izin vermeyeceğiz. Uluslararası toplum burada ve desteğimizi güçlü bir şekilde sürdürmeye kararlıyız. Buna EUFOR ve NATO üzerinden sağlanan destek de dahildir. EUFOR’un Bosna’da güvenli ve emniyetli bir ortamı muhafaza etmeye tam olarak hazır olduğunu biliyorum. Bugün, Butmir Kampı’nı ziyaret etmeyi de sabırsızlıkla bekliyorum. Bosna Hersek’te zorluklarla elde edilmiş barışın riske atılmasına izin vermeyeceğiz" diye konuştu.
"Bosna Hersek, NATO’nun sarsılmaz desteğine güvenebilir"
NATO’nun Bosna Hersek’in Avrupa ve Avrupa-Atlantik rotasını desteklemeye devam edeceğini ifade eden Rutte, "Bunu uluslararası ortaklarımızın desteğiyle yapıyoruz ve buna Avrupa Birliği ve otoritesinin muhafaza edilmesi gereken Yüksek Temsilcilik Ofisi de dahildir" ifadesini kullandı. Rutte, "Dayton Antlaşması’nda belirtildiği gibi, egemenliğiniz ve toprak bütünlüğünüz, tüm bölgenin güvenliği ve istikrarı açısından temel unsurdur. Bu nedenle Bosna, NATO’nun sarsılmaz desteğine güvenebilir" dedi.
Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Zeljka Cvijanovic ise konuşmasında Bosna Hersek’i karşı karşıya olduğu krizden Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in değil, Sırp Cumhuriyeti ve Bosna Hersek Federasyonu entiteleri olduğunu söyledi. Devlet Başkanlığı Konseyi üyelerinin Bosna Hersek’teki mevcut krizin nasıl çözüleceği hususunda farklı görüşlere sahip olduklarını ifade eden Cvijanovic, Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik’in eylemlerinin ise sorunun kaynağı değil, ülkedeki asıl sorunun ortaya çıkardığı sonuçlar olduğunu savundu. Cvijanovic, ülkedeki krizin birileri çılgınca bir adım atmadığı sürece, siyasi bir krizden ibaret olduğunu söyledi.
Bosna Hersek’te EUFOR ve NATO mevcudiyetinin güçlendirilmesini desteklediklerini de ifade eden Cvijanovic, NATO ile iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.
"1995’ten bu yana en zor anlarla karşı karşıyayız"
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Boşnak Üyesi Denis Becirovic ise NATO’nun Bosna Hersek’in bağımsızlığı, toprak bütünlüğü ve egemenliğine destek verdiğini ifade etti. Becirovic, "1995’ten bu yana en zor anlarla karşı karşıya bulunuyoruz. Bosna Hersek’in anayasal düzenine vahşi bir saldırı gerçekleştirildiğine şahit olduk" şeklinde konuştu. Anayasal düzene saldırının uluslararası toplum tarafından sert bir şekilde kınandığına dikkat çeken Becirovic, "ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya, İtalya, Türkiye, AB, NATO ittifakı ve tüm dünya bunu sert bir şekilde kınadı. Çünkü birilerinin tehlikeli bir istikrarsızlık yoluna gittiklerini ve devletimizdeki Boşnak, Sırp ve Hırvat vatandaşların menfaatleri için bunun durdurulması gerektiğini gördüler" dedi. Becirovic, Bosna Hersek’teki istikrarsızlıktan istifade edecek tek tarafın Moskova olacağını söyledi.
Devlet Başkanlığı Konseyi Hırvat Üyesi Zeljko Komsic de vatandaşların kendilerinden haber beklediklerini ve nihayetinde sorumluluğun kendileri dahil, Bosna Hersekli liderlere ait olduğunu ifade etti.
Komsic ayrıca Bosna Hersek’in NATO standartlarına uyum sağlamak için bütçeden savunmaya daha fazla pay ayırması gerektiğine dikkat çekti.
Ne olmuştu
Bosna Hersek’te Sırpların yoğun olarak yaşadığı Sırp Cumhuriyeti (RS) entitesinde yerel parlamento, şubat ayı sonunda devlet düzeyindeki mahkeme, savcılık ve polis kurumlarının entite sınırları içinde faaliyet göstermesini yasaklayan düzenlemeler kabul etmişti. Birçok siyasetçi tarafından "devlete darbe" olarak nitelendirilen düzenlemeler, devlet ve entite güçleri arasında çatışma endişesine neden olmuştu. RS entitesinde yasalaştıktan sonra Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi tarafından askıya alınan tartışmalı düzenlemeler, RS Başkanı Milorad Dodik aleyhindeki yargı sürecine tepki olarak kabul edilmişti. Sırp lider Dodik, Yüksek Temsilcilik Ofisi’nin (OHR) kararlarına saygı göstermediği gerekçesiyle 26 Şubat tarihindeki ilk derece mahkeme kararıyla 1 yıl hapis ve altı yıl Sırp Cumhuriyeti Başkanlığı görevinden men cezası almıştı.
